Với nhiều nội dung đổi mới, quyết định đã thiết lập khuôn khổ phân cấp cụ thể, thống nhất, khắc phục tình trạng chồng chéo, phân tán trách nhiệm trước đây. Đây cũng là bước cụ thể hóa các chủ trương của Chính phủ và Bộ Y tế về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong thực thi công vụ, phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính và chuyển đổi số hiện nay.

Quyết định quy định rõ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và đặc biệt là các nội dung phân cấp giữa Sở Y tế và UBND các xã, phường trong quản lý ATTP. Theo đó:

Sở Y tế giữ vai trò đầu mối quản lý các cơ sở có quy mô lớn, sản lượng cao hoặc mang tính chuyên ngành phức tạp, bao gồm: (i) Cơ sở sản xuất nước uống đóng chai, nước khoáng thiên nhiên, nước đá dùng liền và dùng để chế biến thực phẩm; (ii) Cơ sở sản xuất thực phẩm bổ sung, sản phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm cho chế độ ăn đặc biệt, sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ đến 36 tháng tuổi, phụ gia thực phẩm và các vi chất bổ sung; (iii) Cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống quy mô từ 200 suất ăn/lần trở lên; các bếp ăn tập thể lớn; cơ sở ăn uống trong khu du lịch thuộc quản lý cấp tỉnh; (iv) Các cơ sở vừa sản xuất vừa kinh doanh nhiều ngành hàng nếu lựa chọn ngành Y tế làm cơ quan quản lý chuyên ngành.

Ngoài ra, Sở Y tế được giao tổ chức cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP và tiếp nhận bản tự công bố sản phẩm thuộc lĩnh vực quản lý, bảo đảm thống nhất, minh bạch và đúng quy định pháp luật.

UBND xã, phường được giao quản lý trực tiếp các cơ sở gần dân nhất, gồm: (i) Cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống quy mô dưới 200 suất ăn/lần phục vụ; (ii) Cửa hàng ăn, quầy thức ăn ngay, dịch vụ nấu ăn lưu động, cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố; (iii) Bếp ăn tập thể nhỏ, căng tin trường học, cơ sở ăn uống tại khu vui chơi giải trí thuộc thẩm quyền địa phương.

Đáng chú ý, UBND cấp xã được phân cấp tổ chức kiểm tra, giám sát ATTP, chủ trì điều tra, truy xuất nguồn gốc và xử lý khi có sự cố, ngộ độc thực phẩm xảy ra trên địa bàn. Phân cấp này giúp rút ngắn thời gian xử lý vụ việc, đảm bảo tính kịp thời và hiệu quả ngay từ cơ sở.

Quyết định lần này không chỉ phân định rõ phạm vi, thẩm quyền mà còn tăng tính chủ động và trách nhiệm của từng cấp quản lý. Sở Y tế chịu trách nhiệm hướng dẫn nghiệp vụ, kiểm tra việc tổ chức thực hiện và tổng hợp báo cáo UBND tỉnh hằng năm. UBND các xã, phường chịu trách nhiệm quán triệt, hướng dẫn và kiểm tra các cơ sở thuộc quản lý, gắn trách nhiệm người đứng đầu để đảm bảo tính nghiêm túc trong triển khai.

Đặc biệt, quyết định quy định rõ việc bãi bỏ các quy định cũ không còn phù hợp của cả tỉnh Bình Định và Gia Lai trước đây, bảo đảm tính thống nhất sau khi hai tỉnh tiến hành sắp xếp đơn vị hành chính. Đây là bước điều chỉnh quan trọng để thích ứng với mô hình quản lý mới sau sáp nhập, tránh mâu thuẫn, chồng chéo trong thực tiễn.

An toàn thực phẩm là vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, tác động đến chất lượng nguồn nhân lực và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trong những năm gần đây, nhu cầu tiêu dùng tăng cao, hoạt động sản xuất – kinh doanh thực phẩm diễn ra đa dạng và phức tạp hơn, kéo theo nhiều rủi ro. Vì vậy, việc phân cấp quản lý ATTP là hết sức cần thiết để: Nâng cao khả năng giám sát, kiểm tra tại chỗ; Phát hiện kịp thời và xử lý nhanh các vi phạm; Đảm bảo mỗi cơ sở được kiểm soát theo mức độ rủi ro và quy mô hoạt động; Tăng tính tự chịu trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Việc giao quyền mạnh cho địa phương không chỉ giúp quản lý sát thực tế hơn mà còn tạo sự đồng thuận giữa chính quyền và người dân, nâng cao nhận thức của cộng đồng về ATTP.

Quyết định có hiệu lực kể từ ngày ký và được yêu cầu triển khai nghiêm túc trên toàn tỉnh. Sở Y tế, UBND các xã, phường và các cơ quan liên quan phải khẩn trương rà soát, ban hành hướng dẫn, xây dựng kế hoạch triển khai, bố trí nhân lực phụ trách ATTP, tăng cường phối hợp trong kiểm tra liên ngành. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm cần chủ động liên hệ cơ quan quản lý để được hướng dẫn, cấp giấy chứng nhận điều kiện ATTP và thực hiện đúng quy định.

Việc ban hành Quyết định về phân cấp quản lý ATTP trong lĩnh vực y tế là bước đi đúng hướng, thể hiện quyết tâm của tỉnh Gia Lai trong bảo vệ sức khỏe nhân dân. Khi trách nhiệm được phân định rõ ràng, khi chính quyền cơ sở được trao quyền và được trang bị đủ năng lực, khi cơ quan quản lý ngành Y tế giữ vai trò dẫn dắt, công tác ATTP chắc chắn sẽ chuyển biến rõ nét, hiệu quả, thực chất.

Đây cũng là tiền đề quan trọng để Gia Lai tiếp tục nâng cao chất lượng quản lý nhà nước, xây dựng môi trường kinh doanh thực phẩm minh bạch, an toàn và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.