Công dân số là gì?

Theo dự thảo Nghị quyết, công dân số là công dân có tài khoản định danh điện tử, có khả năng sử dụng các dịch vụ số, dịch vụ công trực tuyến một cách an toàn, hợp pháp và có trách nhiệm, đồng thời tham gia các hoạt động trên môi trường số phục vụ học tập, lao động, sản xuất, kinh doanh và quản lý xã hội. Công dân số không chỉ dừng lại ở việc “có tài khoản VNeID”, mà còn thể hiện ở việc chủ động quản lý thông tin cá nhân, ưu tiên thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến, sử dụng thanh toán số, giao dịch số và tham gia góp ý, phản ánh với cơ quan nhà nước thông qua các nền tảng số chính thức.

Quyền lợi thiết thực của công dân số

Dự thảo Nghị quyết quy định nhiều chính sách ưu đãi trực tiếp, thiết thực dành cho công dân khi tham gia môi trường số. Theo đó, người dân thực hiện thủ tục hành chính bằng hình thức trực tuyến sẽ được miễn 100% phí, lệ phí đối với nhiều thủ tục hành chính cơ bản, thiết yếu như hộ tịch, căn cước, giấy phép lái xe, đăng ký xe, y tế, giáo dục và một số thủ tục xây dựng. Đối với các thủ tục hành chính phức tạp, có giá trị cao như đất đai, xây dựng, phòng cháy chữa cháy, tài nguyên môi trường, mức phí, lệ phí cũng được giảm tối thiểu 50% so với thực hiện theo phương thức truyền thống, qua đó giúp người dân tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức.

Giảm thuế, lệ phí khi thực hiện giao dịch trực tuyến

Bên cạnh việc miễn, giảm phí và lệ phí hành chính, dự thảo Nghị quyết còn định hướng áp dụng chính sách giảm thuế, lệ phí trước bạ đối với một số giao dịch được thực hiện qua môi trường số và nền tảng định danh điện tử VNeID. Người dân thực hiện các giao dịch như chuyển nhượng bất động sản, đăng ký và sang tên phương tiện, kinh doanh và mua sắm qua thương mại điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt sẽ được xem xét hưởng các chính sách ưu đãi theo quy định. Chính sách này nhằm khuyến khích người dân thực hiện giao dịch minh bạch, thúc đẩy thanh toán số và góp phần phát triển kinh tế số bền vững.

Hệ thống Điểm công dân số

Một nội dung mới, mang tính khuyến khích trong dự thảo Nghị quyết là việc xây dựng Hệ thống Điểm công dân số. Đây là hệ thống ghi nhận mức độ tham gia của người dân vào các hoạt động trên môi trường số thông qua các hành vi tích cực như hoàn thiện hồ sơ định danh điện tử, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán số, tham gia dịch vụ y tế số, giáo dục số, cũng như góp ý, phản ánh, giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước. Hệ thống điểm công dân số không sử dụng để xử phạt hay hạn chế quyền công dân, mà nhằm tạo động lực, khuyến khích người dân tham gia tích cực hơn vào quá trình chuyển đổi số và được hưởng các chính sách ưu đãi tương ứng.

VNeID – nền tảng của công dân số

Dự thảo Nghị quyết xác định ứng dụng định danh quốc gia VNeID là nền tảng trung tâm trong phát triển công dân số, đóng vai trò là công cụ định danh và xác thực điện tử thống nhất, đồng thời là kênh giao tiếp chính thức giữa công dân với Nhà nước. Thông qua VNeID, người dân có thể thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến, thanh toán số, tiếp nhận thông tin chính thống từ cơ quan nhà nước và sử dụng nhiều tiện ích số an toàn, thuận tiện, góp phần hình thành thói quen số trong đời sống hằng ngày.

Việc ban hành Nghị quyết về phát triển công dân số nhằm lấy người dân làm trung tâm của chuyển đổi số, giúp người dân tiếp cận dịch vụ công thuận tiện hơn, giảm giấy tờ, giảm chi phí và thời gian thực hiện thủ tục hành chính. Đồng thời, Nghị quyết hướng tới thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng miền, nhóm dân cư, nâng cao năng lực số cho toàn dân và xây dựng xã hội số an toàn, lành mạnh, minh bạch.

Chuyển đổi số chỉ thực sự thành công khi mỗi người dân chủ động tham gia và trở thành công dân số. Việc xây dựng và phát triển công dân số không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, mà còn góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên số.