Mục đích của kế hoạch là nhằm triển khai đồng bộ, có hiệu lực, hiệu quả Luật thủy sản 2017, các quy định về khai thác thủy sản và khắc phục các tồn tại, hạn chế theo khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) về chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” trong đợt thanh tra lần thứ 5 của Đoàn Thanh tra EC. Thống nhất nhận thức, hành động và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công tác phòng, chống khai thác IUU, coi đây là nhiệm vụ chính trị, ưu tiên, cấp bách, tập trung nguồn lực thực hiện, quyết tâm gỡ cảnh báo “Thẻ vàng”; phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị trực thuộc triển khai thực hiện đảm bảo đúng tiến độ, thời gian theo yêu cầu. Cùng với đó, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của các cơ quan quản lý thủy sản, cảng cá, ngư dân, chủ tàu khai thác hải sản và doanh nghiệp thu mua chế biến xuất khẩu thủy sản về thực hiện các quy định của khai thác IUU; quản lý khai thác và phát triển bền vững ngành thủy sản vì lợi ích của người dân, của tỉnh; góp phần đảm bảo quốc phòng an ninh, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Đồng thời, tiếp tục khẳng định cam kết mạnh mẽ của tỉnh Gia Lai nói riêng và Việt Nam nói chung trong việc chống khai thác IUU, tiến tới hài hòa quy định quốc tế và phát triển bền vững ngành khai thác thủy sản Việt Nam.

Cán bộ Đồn Biên phòng Cát Khánh, Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai tuyên truyền pháp luật cho ngư dân trước khi xuất bến. (Ảnh: nhandan.vn)

Theo kế hoạch, các nhiệm vụ và giải pháp cấp bách, trọng tâm cần tập trung triển khai đến ngày 15/11/2025 cụ thể như sau:

Về cơ chế, chính sách, Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan và UBND các xã, phường có tàu cá tham mưu xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách bảo đảm đúng quy định, góp phần phát triển ngành thủy sản tỉnh Gia Lai theo hướng bền vững. Hoàn thành trước 15/11/2025.

Về quản lý đội tàu, trước 15/11/2025, các sở, ngành liên quan phải đảm bảo nắm chắc thực trạng (số lượng tàu, tàu cá đã hoặc chưa hoặc hết hạn đăng ký, đăng kiểm, cấp phép; tàu cá đã chuyển nhượng, mua bán, xóa đăng ký; tàu cá hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh, tàu cá chưa lắp thiết bị VMS...). Quản lý chặt chẽ, cấm không cho tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản.

Trước 30/10/2025, rà soát, định danh tàu cá trên nền tảng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (VneID) để kết nối đồng bộ với cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase), Cơ sở dữ liệu kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến qua các đồn/trạm biên phòng, hệ thống giám sát tàu cá (VMS), hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác (eCDT). Đồng thời, hoàn thành 100% việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) theo quy định; đối soát dữ liệu thông tin của từng tàu cá (chủ tàu, số căn cước công dân, địa chỉ, số điện thoại…), cập nhật đầy đủ, chính xác dữ liệu thông tin tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase) và hệ thống giám sát tàu cá với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư VNeID.

Về theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá, trước 15/11/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo Ban quản lý các cảng cá trên địa bàn tỉnh kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá thực hiện theo quy trình kiểm tra, chứng thực tàu cá rời và cập cảng tại các cảng cá trên địa bàn tỉnh. Cùng với đó, Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng chỉ đạo các Đồn, trạm kiểm soát Biên phòng trên địa bàn tỉnh kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại đồn/trạm biên phòng trên địa bàn tỉnh. Cấm không cho tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản, phát hiện xử lý nghiêm theo quy định. Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo Chi cục Thủy sản giám sát, kiểm soát 100% hoạt động khai thác hải sản của tàu cá trên vùng biển; phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi khai thác IUU; bảo đảm tuân thủ pháp luật, góp phần quản lý, khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản bền vững. Sở Nông nghiệp và Môi trường, Công an tỉnh, UBND các xã, phường ven biển, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh không để phát sinh tàu cá tỉnh Gia Lai vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ và xử lý.

Về truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, trước 30/10/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo Chi cục Thủy sản, các Ban quản lý cảng cá thực hiện xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo hướng dẫn tại Thông tư số 21/2018/TT-BNNPTNT, số 01/2022/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Về thực thi pháp luật, xử lý vi phạm, trước 30/10/2025, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng, Công an tỉnh và Sở Nông nghiệp và Môi trường rà soát, xác lập hồ sơ thể hiện quá trình xác minh, làm việc, xử lý đối với tất cả tàu cá Gia Lai có dấu hiệu vi phạm khai thác IUU, tàu cá có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài, tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển, tàu cá mất kết nối trên biển.

Lực lượng chức năng tỉnh Gia Lai trao cờ và lưới cụ cho ngư dân. (Ảnh: baochinh phu.vn)

Kế hoạch hành động tháng cao điểm chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh được triển khai thực hiện theo quan điểm, tư tưởng chỉ đạo sau:

1. Thực hiện nghiêm Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành thủy và các ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban chỉ đạo quốc gia về IUU, các Văn bản của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Kế hoạch của 98-KH/TU ngày 04/6/2024 của Tỉnh ủy về Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, Kế hoạch số 122/KH-UBND ngày 14/06/2024 của UBND tỉnh, các văn bản chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh và các văn bản khác có liên quan đảm bảo đúng tiến độ.

2. Lãnh đạo các Sở, ngành, địa phương có liên quan chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nhiệm vụ của cơ quan đơn vị mình; gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng với việc thực hiện chống khai thác thác IUU; chịu trách nhiệm trước Tỉnh ủy, UBND tỉnh về việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU tại đơn vị mình nếu để tiếp tục xảy ra các sai phạm.

3. Mở đợt cao điểm, kiên quyết xử lý triệt để với các hành vi vi phạm quy định về IUU; ngăn chặn, không để phát sinh tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; phấn đấu đến ngày 15/11/2025 không còn xảy ra các vụ việc vi phạm mất kết nối VMS trên 06 giờ không báo cáo vị trí về bờ, mất kết nối quá 10 ngày không đưa tàu về bờ, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển.

4. Thống nhất nhận thức, hành động, xác định rõ trách nhiệm của các Sở, ngành, địa phương có liên quan, nhất là người đứng đầu trong việc tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU theo chức năng, nhiệm vụ được giao; chủ động, tự giác, kịp thời, không né tránh, đùn đẩy trong công tác phối hợp liên ngành, liên địa phương để ngăn chặn, xử lý các hành vi khai thác IUU; nâng cao trách nhiệm các địa phương trong xử phạt hành vi khai thác IUU, phối hợp xử phạt kịp thời, đúng thẩm quyền, đủ răn đe đối với các hành vi IUU, quản lý chặt chẽ tàu “3 không”, không để phát sinh trên địa bàn, phối hợp xử lý tàu mất tín hiệu VMS, tàu vi phạm vùng biển nước ngoài. Xử lý theo chỉ đạo tại Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư và quy định của pháp luật đối với cấp ủy, chính quyền địa phương, sở, ngành, đơn vị, cá nhân nào không nghiêm chinh thực hiện các nhiệm vụ được giao, không có tiến bộ trong công tác chống khai thác IUU.

5. Tập trung chuyển đổi các nghề khai thác hải sản có ảnh hưởng lớn đến nguồn lợi, môi trường, hệ sinh thái sang các nghề có ảnh hưởng ít hơn hoặc chuyển sang các ngành nghề ngoài khai thác hải sản như: Chuyển sang các nghề khai thác thân thiện với môi trường như câu tay, lưới vây, câu cá ngừ đại dương, dịch vụ hậu cần. Các tàu cũng có thể chuyển sang dịch vụ nuôi trồng thủy sản (nuôi nuôi biển công nghệ cao, nuôi hồ), nghề cá giải trí và các nghề khác để đảm bảo việc làm, thu nhập và sinh kế cho người dân.

6. Chuyển đổi số, thực hiện số hóa toàn diện quá trình quản lý hoạt động khai thác thủy sản trên nền tảng điện tử: triển khai nhật ký khai thác điện tử (e-logbook), triển khai thực hiện phần mềm cảnh báo thông minh, số hóa giấy chứng nhận đăng ký tàu cá, đồng bộ dữ liệu VMS - xuất/nhập bến giữa Biên phòng, Cảng cá và hệ thống quản lý của tỉnh; số hóa 100% hồ sơ xử phạt.